2006/07/28

Iksodoj kaj homoj

Ixodes scapularis
(foto libere eldonebla, el Wikipedia)

Pro iksodo-piko (vidu fotojn en Wikipedia kun artikolo en la franca), Klara malsaniĝis. Unua kuracado provizore solvis la problemon, sed ĉisemajne denove, ŝi fartis sufiĉe malbone, kun forta febro. Kompreneble ni vizitis la kuraciston duan fojon. Kutime simpla kuracado per antibiotikoj forigas la malsanon, kondiĉe ke oni forigis la beston sufiĉe rapide. Sed estas ege malgranda specio, ne tre facile videbla, kaj dum larva fazo, ĝi estas malgrandega.

Malsano de Lyme :

(Eltiraĵo el la paĝaro de franca oftalmologia centro SNOF . Mi forigis la historian paragrafon kaj priskribojn pri la diversaj borelioj)

Infektado pro spiroketo nomata « Borelio », transdonata de iksoda piko, kaj kiu sen taŭga kuracado, kaŭzas diversajn patologiajn problemojn. Tiu spiroketo similas tiun de sifiliso, kaj cetere sur la serologia kampo, ambaŭ malsanoj kaŭzas similajn reagojn.


La vehiklo :

La iksodoj kiuj kaŭzas la malsanon malsamas laŭ la regionoj. La ino demetas ovojn en grunda kaveto. Post unu monato eloviĝas la larvoj, kiu atendas du ĝis tri semajnojn por serĉi gastigonton, beston, aŭ foje homon. Ĝi nutriĝos per sango nur unufoje, dum tri ĝi kvin tagoj.
Ĝi transformiĝos al nimfo kies sinteno similas tiun de la larvoj : serĉado de gastiganto du aŭ tri semajnojn post la transformiĝo, unika manĝo daŭranta kvar ĝis kvin tagojn. Post la « manĝo », la nimfo disiĝas de la gastiganto.

Post tri ĝis kvin monatoj, la nimfoj transformiĝas al seksohavaj plenkreskuloj. Nur la inoj tiam nutriĝas per sango de besto aŭ homo. Povas do piki, ĉu larvo, ĉu nimfo, ĉu plenkreska ino.

La bakterio

Post nedolora mordo de la iksodo, la spiroketo disvastiĝas en la haŭton, kaj per la salivo de la iksodo, foje en la sangon kaj la karno. Tiam okazos diversforma malsano, rapide kuracenda per antibiotikoj.

Ofteco
La malsano de Lyme, aŭ boreliozo de Lyme, pli kaj pli disvastiĝas, ĉiujare novaj kazoj deklariĝas malgraŭ diagnozaj malfacilaĵoj.
Oni povas rilatigi tiujn nombrojn kun la bezonoj de la iksodo, kiu postulas malvarmetan loĝlokon, plej ofte en arbaro.

La malsano

Unua fazo :
Post inkubacio de 2 ĝis 32 tagoj, oni vidas :
- Ruĝan migrantan aeron, kiu daŭras ĉirkaŭ 21 tagojn. Ĝi malaperas mem poste.
- Poste aperas febro, ĝenerala malforto kaj ĝeno, dum la ruĝa aero estas ankoraŭ videbla.
Dua fazo : nekonstanta febro kun diversaj simptomoj :
- haŭtaj (migranta ruĝa aero)
- koraj (problemoj ĉe la kora muskolo, kaj sangcirkulado)
- Reŭmatismoj (artritoj kun fortaj doloroj ĉe unu aŭ pluraj artikoj)
- Nervaj atingoj (meningito, akutaj nervaj doloroj, paralizoj, ktp)
- Okulaj problemoj (paralizoj, okuldifektoj)
Tria fazo :
La diversaj lezoj iĝas konstantaj, laŭ grava maniero (mi nur resumas …)

Pro tio oni devas rapide kuraci, kaj ne atendi la duan fazon.
- forigi la iksodon kiel eble plej rapide, antaŭ 36 horoj post la fiksado de la besto
- ne almeti produktaĵon (pro kio la iksodo kraĉos kaj pliigos la infektadriskon)
- Tiri la iksodon kiel eble plej proksime de la haŭto, per fajnaj pinĉiloj por ne premi la ventron de la besto.
- Eviti la rektan kontakton kun la iksodo kaj ties kraĉaĵo, ĉar fingraj vundetoj povas favori la eniĝon de la ĝermoj.
- Purigi la vundon per alkoholo post distiro de la besto.
- Konservi la iksodon por kontroli ties specion (nu, kiu tion faras ? )


Preventado
Oni konsilas :
- havi kovrajn vestaĵojn kiuj malebligos transiradon de la iksodoj al la faldoj kaj artikoj. Helaj vestaĵoj helpos pli facile vidi la bestojn.
- Surmeti kontraŭ-kulajn produktaĵojn (ne tre efikajn, fakte)
- Zorge kontroli post la promenado, por fortiri la iksodojn jam fiksitajn, ĉar ju pli pasas la tempo, des pli la riskoj grandiĝas akiri la malsanon.
Longa herbo kaj ĉeesto de cerboj, kapreoloj, aproj, pliigas la riskojn. Ankaŭ la bestoj povas akiri la malsanon, oni zorge kuracu la katojn, hundojn, ĉevalojn, ktp, ĉefe se ili ŝajnas malsanaj, (senapetitaj, apatiaj, vomemaj).

Kuracado
Vakcinado efikas nur por la usona specio, kaj efikas nur post tri injekcioj.
Antibiotikoj tre efikas, laŭ la diversaj fazoj oni uzos malsamajn produktaĵojn.Konklude oni ne atendu, estus stulte malsaniĝi tiom grave, dum simpla kuracado tiom bone efikas.

3 Komentoj:

Anonymous Anonyme diris ...

Ce commentaire a été supprimé par un administrateur du blog.

4/8/06 3:20 PM  
Anonymous Anonyme diris ...

Ce commentaire a été supprimé par un administrateur du blog.

9/8/06 5:07 PM  
Anonymous Anonyme diris ...

Ce commentaire a été supprimé par un administrateur du blog.

10/8/06 10:19 PM  

Enregistrer un commentaire

<< Home