2006/07/11

Ekzamenoj en Esperanto

Iam en diskuto homo primokis ekzamenojn kaj diplomojn pri/en Esperanto.

Li pravas pri tio, ke en Francio oni ne scipovas taksi homon se ne per liaj diplomoj. Tion oni povas vidi en entreprenoj, en lernejoj, en asocia agado, kaj ecx en la privata vivo. Via propra sperto tute ne gravas se vi ne havas la damnan paperon, kaj tutviva profesia, hobia, aux movada sperto sxangxos nenion.

En Esperantujo foje estas same. Povas esti ke esperantistoj kies profesia vivo fondigxis sur diplomoj estas iom misformitaj pro tio. Pravigi sin per diplomo estas justa se ne temas poste pri malestimo al la aliaj, sed tio estas alia afero.

En Esperantujo, estas forta motivo por instigi la homojn trapasi ekzamenojn : nepre necesas certigi plialtigon de la nivelo, se ni ne volas vidi fusxinstruantojn misbaki novajn esperantistojn per stultaj ideoj pri la lingvo, kaj auxdi teruran akcxenton en la agadfoiroj.

Sxajnas ke oni tro ofte konsideras la lingvon kiel hobion, kiun ni sxatas kondicxe ke gxi kostu al ni neniun klopodon. Kaj ankaux finvenkismo pezas forte sur la instruado, ni preferas placxi ol serioze spertigxi. Konstante subestas tiu timo forpusxi la lernantojn, tial oni traktas ilin kiel idiotojn. Iu diris iam : "kiam lernanto mia sercxas vorton, mi konsilas al li preni francan vorton kaj aldoni o por fari substantivon". Ecx junajn gvidantojn oni auxdas diri : "necesas ne konfuzi tiujn kompatindajn komencantojn, tial oni klarigu simple". Simple sed gxuste, almenaux , dum en la diversaj kursoj restis foje gravaj eraroj kiujn tuj rimarkas la studentoj.

Gxuste en Kvinpetalo ankaux placxas al mi tiu emo atingi bonan praktikan nivelon por flue paroli, skribi, legi, uzi la lingvon kiel ni uzus cxiun ajn alian lingvon normale regatan.

De kelkaj jaroj pro scivolemo mi decidis denove lerni hejme, cxar kun infanoj ne facilas. Kompreneble por devigi sin lerni kiam mankas tempo kaj diligenteco, devas esti karoto kaj foje bastono fine de la vojo, kaj do fine de la lernojaro mi veturis al Bordeaux (Bordozo) por trapasi la ekzamenojn. Tiuokaze mi malkovris ke oni ankau rajtas provizi sin per plezuro. Mi bone memoras kiel en mia auxtacxo mi kantis pro la plezuro riski ion, kaj pro la libereco. Espereble pro infana memoro la gefiloj donos la si la rajton lerni gxis la vivfino, nur por si mem.

Cxifoje en Kvinpetalo temas pri afero kiun mi tute ne preparis, sed cxar supozeble ne plu estos tia ekzameno antaulonge, necesas urgxi sin iomete. Mi do trapasos tion vendrede kaj sabate, dum mi absolute ne havas la nivelon.

Kial do ? El cxiuj plezuroj en ekzameno, libereco kaj timo estas la plej grandaj, kvazaux vi veturus iomete tro rapide sur kampara vojo en somera vespero, kun fenestroj largxe malfermitaj kaj vento en la hararo.